شاخص های آنتروپومتریک، نمایه توده بدون چربی و ارتباط آن با عملکرد ریوی در بیماران copd

زمینه و هدف: کاهش وزن و تحلیل ماهیچه مشکلات شایع تغذیه ای در بیماران copd ( chronic obstructive pulmonary disease ) هستند که با افزایش ناتوانی، کاهش قدرت و حجم ماهیچه های اسکلتی و تنفسی همراه شده و بر عملکرد ریه و کیفیت زندگی این بیماران اثرات زیانباری به جا می گذارد. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی شاخص های آنتروپومتریک، نمایه توده بدون چربی و ارتباط آن با عملکرد ریوی در بیماران copd مراجعه کننده به مجتمع آموزشی-درمانی حضرت رسول اکرم(ص) تهران بود.   روش کار: این مطالعه مقطعی شامل 63 بیمار copd با میانگین سنی ( sd ) 4/9 ± 6/67 بود که در مراحل 2 تا 4 بیماری قرار داشتند.   اندازه گیری شاخص های آنتروپومتریک شامل bmi ( body mass index )، tsf ( triceps skin-fold thickness )، mamc ( mid arm muscle circumference ) بود که مبنای طبقه بندی آن ها بر اساس پرسنتایل بود. شاخص دیگر اندازه گیری شده ffmi ( fat-free mass index ) بود که توسط بیوالکتریک ایمپدانس اندازه گیری شد. برای اندازه گیری فاکتورهای تنفسی fev1 ( forced expiratory volume in 1 second )، fvc ( forced vital capacity )، vc ( vital capacity )، fev1/ fvc از اسپیرومتری استفاده شد. برای بررسی ارتباط شاخص های آنتروپومتریک و ffmi با مراحل بیماری از آزمون آماری fisher`s exact test استفاده شد. با استفاده از آزمون correlation coefficient pearson`s همبستگی شاخص های اندازه گیری شده با هریک از فاکتورهای تنفسی بررسی شد. نرم افزار 12 spss قابل اجرا در ویندوز xp 2003 جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها استفاده شد.   یافته ها : کاهش وزن، تحلیل توده ماهیچه و توده چربی در تمام مراحل بیماری مشاهده شد. کاهش نمایه توده بدن و تحلیل توده ماهیچه افزایش معنی داری را با بدتر شدن وضعیت بیماری نشان داد mamc (02/0 p = )، bmi (04/0 p = ). در ارزیابی همبستگی شاخص های آنتروپومتریک و ffmi با فاکتورهای تنفسی، نتایج همبستگی معنی داری بین bmi (2/0 r = ، 02/0 p= )، mamc (2/0 r = ، 03/0 p= ) با fev1 نشان دادند.   نتیجه گیری: کاهش وزن، تحلیل توده ماهیچه و چربی در بسیاری از بیماران همراه با افزایش شدت بیماری مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اندازه گیری شاخص های مختلف آنتروپومتریک (ماهیچه دور میانه بازو mamc ، چین پوستی عضله سه سر tsf ) علاوه بر نمایه توده بدن ( bmi )در ارزیابی روتین بیماران copd ، اطلاعات بیشتری برای نشان دادن تخلیه تغذیه ای و تغییرات ترکیب بدن که معمولاً در این بیماران رخ   می دهد، فراهم می کند .